Chrysanten onder full LED in uitdagend jaar

In 2021 bouwde U-Grand, de joint venture van chrysantenkwekerijen Van Uffelen en MG Grand, een duurzame kas van 10 hectare met een hybride lichtinstallatie, bestaande uit Philips GreenPower LED toplighting force (TLF) en SON-T groeilampen. De extreme energieprijzen dwongen het bedrijf echter tot een aangepast teeltplan, waarmee het uitsluitend met de energie-efficiënte LED-lampen toch chrysanten van hoge kwaliteit wist te telen.
 
U-Grand’s nieuwe kas in De Lier markeerde de start van de joint venture, die is aangesloten bij telersvereniging Zentoo. Onderzoeksresultaten en praktijkervaringen gaven de ondernemers voldoende vertrouwen om de overstap te maken naar LED.
 
 “Signify heeft in de chrystantenteelt veel pionierswerk verricht met groeilicht en had net een nieuwe generatie LED-armaturen uitgebracht”, zegt mede-eigenaar Michel Grootscholten. “Deze TLF lampen hebben een hoge output, zijn zeer efficiënt en passen naadloos in hybride systemen met 1.040 Watt SON-T lampen. Ze hangen om en om in een dambordschema. Ook wanneer alleen de LED-lampen branden, is het lichtniveau mooi homogeen. Dat is een vereiste in deze teelt.”

Hoge lichtopbrengst en efficiëntie
In overleg met de plantspecialisten van Signify kozen de ondernemers voor de Philips GreenPower LED TLF met standaard lichtbundel in plaats van een brede lichtbundel. De maximale output is 3.600 µmol/s, de efficiëntie bedraagt 3.5 µmol/J. De LED’s leveren 128 µmol/m2/s, de SON-T’s 70. Grootscholten voegt toe: “Bij hetzelfde stroomverbruik geven de LED-lampen dus bijna twee keer zoveel PAR-licht. Daarmee kun je een hoger lichtniveau realiseren en iets dichter planten, zonder in te leveren op kwaliteit. Dat was ons uitgangspunt.”
 
Aangepaste teeltstrategie
De eerste planten gingen half november de grond in, om eind januari te worden geoogst. Het werd vooralsnog de enige teelt waarin de beide lamptypen samen brandden. Grootscholten noemt de sterk oplopende energieprijzen als oorzaak. “Het teeltresultaat was perfect, maar het is simpelweg te duur om SON-T lampen aan te zetten”, verklaart hij. “We hebben de teeltstrategie daarom bij moeten stellen. In het belichtingsseizoen, dat bij ons van medio september tot eind maart duurt, houden we een iets lagere plantdichtheid aan. Hierdoor kunnen we met het beschikbare daglicht en de LED-lampen goede kwaliteit blijven telen. De LED’s gaan in principe volle bak aan, behalve op de duurste uren. Dan draait de installatie op halve capaciteit. De SON-T lampen branden alleen in de rijen waar op dat moment wordt geoogst en geplant. Hun witte licht is prettiger om in te werken. Voor de rest ziet het er in de kas roze uit.”
 
Goede chrysanten
Door het uitzetten van de SON-T lampen en het aanhouden van een lagere plantdichtheid loopt het bedrijf 10 tot 15 % productie mis ten opzichte van de prognose. “Dat is jammer, maar we hebben nu wel geleerd dat je ook onder full LED goede chrysanten kunt telen”, relativeert hij. Omdat de stralingswarmte van de SON-T’s ontbreekt, vraagt het kasklimaat wel wat meer aandacht. Het duurzaam ingerichte bedrijf beschikt echter over luchtbehandelingskasten, die bijdragen aan een homogeen kasklimaat en efficiënte vochtregeling. Verduisterings- en energieschermen beperken de warmteverliezen.
 
Direct doorgepakt
Vanwege zijn positieve ervaringen heeft de Westlander afgelopen winter doorgepakt en ook op de twee teeltlocaties van MG Grand de helft van de SON-T’s vervangen door LED-lampen. Hij koos opnieuw voor Signify en bewezen betrouwbare Philips apparatuur, die door HortiLED partner Stolze is geleverd. “De kassen verschillen en daardoor hebben we ook voor verschillende lamptypen gekozen”, verklaart Grootscholten. “Eén tuin heeft dezelfde lampen als hier, op de andere tuin hangt de 780 Watt Philips GreenPower LED toplighting compact. Op alle locaties volgen we nu zolang het nodig blijft dezelfde lichtstrategie. Uiteraard hoop ik dat de energiemarkt snel weer tot rust komt, zodat we de voordelen van hybride belichting volledig kunnen benutten. Over een paar jaar denk ik klaar te zijn voor volgende stap: volledig en wellicht dimbaar full LED. Daar zal dan ook wit licht in moeten zitten.”

Bron: